Verslag Toekomst Textiel
Toekomst Textiel vond plaats van 13-23 maart 2025 op diverse locaties in Nederland.
In dit artikel delen we een terugblik op de leuke, inspirerende en evenementen die toonaangevende ondernemers, ontwerpers en makers in het kader van Toekomst Textiel hebben georganiseerd.
Over Toekomst Textiel
Met Toekomst Textiel nodigt Fibershed iedereen uit om kennis te maken met ondernemers, ontwerpers en onderzoekers die een rol spelen in onze lokale, sociale en circulaire textielsector.
Lokale koplopers in de transitie naar een circulaire textielsector open hun deuren om het publiek kennis te maken met verschillende ambachten, innovaties, bestaande en nieuwe textielsoorten. Middels een gevarieerd programma op locatie bij, en verzorgd door diverse koplopers: grondstofleveranciers, -verwerkers, textielbedrijven, productie- en textielateliers, ontwerpers, en vakopleidingen.
In het kader van de 10e editie van de Week van de Circulaire Economie bevat het programma naast open deuren dagen en workshops ook een serie publiek toegankelijke ‘Goede Gesprekken op locatie’ waarin de spelers, van Grond-tot-Garderobe, van boer tot maker en drager met elkaar in gesprek gaan over de toekomst van textiel. Voor het bereiken van jongeren is het programma in nauwe samenwerking met Stichting Natuur en Milieu Overijssel ontwikkeld, en is er actief ingezet op samenwerking met onderwijspartners.
LOKAAL IS IDEAAL
Vele geïnteresseerden bezochten de Inspiratie Dag bij The Knitwit Stable in Baambrugge voor een rondleiding in de schapenboerderij en breistudio van Reina Ovinge. De rondleiding neemt de bezoeker mee langs elke stap van het productie proces met daarbij veel ruimte voor het stellen van vragen, het zelf zien en ervaren van de verschillende stadia van het materiaal; van grondstof tot garen, tot gebreid kledingstuk.
De Waardevol Wol-dag, georganiseerd door Beatrice Waanders en Anita Trinks bij de Proef in Frederiksoord, trok eveneens een groot publiek voor een veelzijdig programma; onder andere met de presentatie van de masterthesis van wol-onderzoeker Mariana Anacleto over de waardeketen van Nederlandse wol en een lezing van Dorien van Breukel (Pleed) en doorlopend workshops en demonstraties, zoals touwslaan (met Hilde Henderiks) en vilten met Beatrice Waanders.
In Groningen presenteerde House of Design een overzicht van 30 jaar samenwerking met ontwerpers, ondernemers, beleidsmakers, docenten en onderzoekers voor duurzame en innovatie. House of Design herontwerpt bestaande systemen en processen, onderzoekt oplossingen, zet de lokale keten op poten en ontwikkelt samen met ontwerpers aansprekende producten die als voorbeeld dienen voor verandering. Het project Wad van Waarde laat zien dat lokaal, waardevolle natuurlijke materialen kunnen worden ontwikkeld als alternatief van plastic.
Vanuit lokale samenwerking oplossingen bedenken voor materialen die anders als afval worden gezien, sluit ook aan bij het initiatief van Dirk Jan van Dalfsen (Wolterra) en Roel Wolbrink (New Tailor). Samen onderzochten zij of van restmaterialen uit het atelier, en versleten maatpakken een meststof en bodemverbeteraar te maken valt, om zo de duurzame cirkel rond te maken. Omdat New Tailor de stoffen voor haar maatpakken uitsluitend natuurlijk kleurt, bevatten ze volop voedingswaarde. Tijdens de open dag presenteerde Wolterra hoe zij niet alleen ruwe wol maar, ook natuurlijke restmaterialen uit lokale textielateliers weer waarde kunnen geven door deze te verwerken tot wolkorrels voor toepassingen in Land en Tuinbouw. Inmiddels erkend als meststof biologische land&tuinbouw (EU)2018/848.
AF VAN AFVAL
Kringloop Zwolle en Cirtex boden bezoekers de mogelijkheid om het textielsorteer centrum te bezoeken.
Bij Cirtex in Tiel wordt jaarlijks ongeveer 1,8 miljoen kilo textiel verwerkt, ingezameld door circa 100.000 huishoudens in de regio Rivierenland. Bezoekers van Toekomst Textiel waren zichtbaar onder de indruk van deze enorme hoeveelheid die wordt ingezameld door beide sorteercentra.
Speciaal voor Toekomst Textiel organiseerde Circulus in de Textiel Werkplaats bij Het Goed in Deventer, upcycling workshops voor jongeren. Onder deskundige begeleiding zelf gingen zij met een zelf meegebrachte, of uit de kringloop gekozen kledingstuk aan de slag.
Van 13 – 16 maart, trapte Klerenzooi Toekomst Textiel af met een veelzijdig en inspirerend 4-daags programma, waarin het hergebruik, ruilen en repareren van kleding en textiel centraal stond. Met het repair café verzorgd door De Naaijerij een sprekersessie verzorgd duurzaam mode-activist Sara Dubbeldam betrok Klerenzooi bezoekers uit de wijde omgeving.
Spinning Jenny bood bezoekers een kijkje achter de schermen nemen bij Europa’s meest innovatieve spinnerij, waar afgedankt textiel wordt verwerkt tot hoogwaardige nieuwe garens.
EERLIJKE KETENS
Verantwoord ondernemen doe je als vanzelfsprekend wanneer je samenwerkt met partners uit jouw eigen regio. Contact draagt bij aan begrip voor materialen, vakmanschap en een eerlijke prijs.
Enschede Textielstad is inmiddels een bekende naam en werkt met al met veel lokale partners in de keten samen aan het vervaardigen van geweven textiel. Tijdens een van de twee rondleidingen in de weverij, zagen de bezoekers hoe het proces van garen tot stof verloopt en welke innovatieve technieken Enschede Textielstad met lokale partners in de keten samenwerkt. Daaronder zowel producenten van garens uit restmaterialen, waaronder Spinning Jenny, als producenten van natuurlijke grondstoffen uit eigen regio, bijvoorbeeld van The Linen Project, Wad van Waarde en The Knitwit Stable.
Roosmarie Ruigrok verbindt met Clean & Unique al 18 jaar ontwerpers, leveranciers en experts, en zet zich via verschillende lokale en internationale in voor eerlijke ketens in de textiel sector. In het kader van Toekomst Textiel organiseerde zij samen met Sustainalab Amsterdam een impact dag in het teken van inspiratie, verbinding en lokale en internationale samenwerking. Met pitches van jongen ondernemers, presentaties van onder andere I-did en Brightfibers een inspirerende dag voor zowel studenten, jonge ondernemers, onderzoekers en professionals!
Bij Rozet, in Arnhem kwamen op uitnodiging van Spectrum, Wageningen Universiteit en Research maatschappelijke- en onderwijs- en ondernemers organisaties bij elkaar voor een Goed Gesprek over samenwerking in de regio. Tegen de achtergrond van een de pop-up expo Fossil Free Fashion (Engage4Bio), gingen aanwezigen met elkaar in gesprek over hoe samenwerking in de regio kan bijdragen aan inclusieve werkgelegenheid, meer transparantie in de keten en daarmee ook meer begrip van en voor de textiel en kleding.
Het belang van samenwerking en meer transparantie voor de transitie naar een fossielvrije kledingindustrie was ook het thema van een ‘Goed Gesprek‘, georganiseerd door de Wetenschapswinkel, Achilles and the Tortoise en Fabriek Fris bij Wageningen Universiteit en Research. Onder leiding van Karin Peters en Barbara van Mierlo (beiden WUR), werden de kansen en barrières voor de transitie naar fossielvrije kledingsector besproken. De drie belangrijke conclusies uit die naar voren kwamen waren dat (1) de overheid zich in haar beleid meer moet richten op ontmoedigen van plastic; (2) er meer inzicht moet komen in hoe we consumenten kunnen stimuleren minder te kopen en een eerlijke prijs te betalen; (3) dat de gehele keten kan en moet (nog) meer samenwerken.
MEER MET MINDER
Binnen toekomstbestendige waarde-ketens ligt de focus op kwaliteit en transparantie, dat bijdraagt aan waardering voor het product en voor het langer gebruiken ervan. Vanuit Toekomst Textiel is er daarom ook in gezet op de rol van dragers en (toekomstig) professionals in het langer gebruiken van textiel en kleding; Want we spelen immers allemaal een rol in de transitie naar een lokale, circulaire en regeneratieve economie.
Veel betrokken ondernemers zetten zich in voor het doorgeven van de kennis en vaardigheden die zij hebben als ontwerper, onderzoeker of textiel vakspecialist. Tijdens Toekomst Textiel konden bezoekers voor een persoonlijke kennismaking met deze pioniers, en zelf ook zelf aan de slag!
In het atelier van RietGoed konden jongeren en onderwijsprofessionals zelf ook ervaren hoe lisdodde kan worden verwerkt tot textiel. Iris Veentje initieerde dit creatieve onderzoeksproject omdat Lisdodde een inheemse plant is die bodemverzakking tegengaat en bijdraagt aan biodiversiteit.
Bij de Katoendrukkerij in de Volmolen faciliteerde kunstenares Meike Nieuwenhuis een gesprek over kleding als middel om je uit te drukken terwijl deelnemers meewerkten aan het Rose Impact Pak.
In Den Haag bij Devo Home leerden bezoekers over de waardevolle eigenschappen van Henneptextiel, en konden zij onder professionele begeleiding borduurtechnieken leren, waarmee zij een herbruikbare broodzak van henneptextiel konden personaliseren.
In het Zeeuws Museum, Middelburg, presenteert Rianne de Witte de Littekenlap; Het werk is een reactie op sociale ongelijkheid, milieuproblematiek, de vervuilende mode-industrie en onze genormaliseerde wegwerpconsumptie. De Littekenlap nodigt je ideeën en gevoelens te delen – door in gesprek te gaan met medebezoekers of een persoonlijke gedachte achter te laten in de reflectiehoek. De presentatie is onderdeel van de tentoonstelling DARN, tot eind januari 2026 te bezoeken.
Joline Jolink en Iris Veentjer spraken bij Nieuwe Instituut in Rotterdam over hun pionierswerk, met toepassing van natuurlijke en afbreekbare materialen in hun ontwerpen. Met het project New Store onderzoekt Nieuwe Instituut het begrip ‘product’, en ontwikkelen zij een winkelconcept dat het milieu niet belast, maar juist bijdraagt aan het behoud ervan.
Het Belang van Onderwijs
Vanuit Toekomst Textiel is daarnaast nadrukkelijk ingezet op samenwerking met onderwijspartners; enerzijds om onderwijsprofessionals te betrekken, informeren en inspireren met ontwikkelingen in de transitie naar een lokale, circulaire en regeneratieve waardeketens. Anderzijds om een zichtbare verbinding te maken met ondernemers in de regio – en jongeren ook te betrekken bij kansen en uitdagingen van ondernemerschap in de sector.
Ook zijn er diverse gastlessen op scholen verzorgd, waarbij ondernemers spraken over hun vakgebied en de kansen en uitdagingen van het ondernemerschap. Jongeren lieten zich inspireren door inzichten uit de beroepspraktijk, en kregen de uitnodiging om mee te denken over vraagstukken, zoals bij Joline Jolink over; De waarde(keten) van kleding, waarbij ze met studenten new businessmodels in gesprek ging over de prijs van het onrecht en de schade veroorzaakt door de huidige keten.
Tijdens een aantal evenementen konden onderwijsprofessionals persoonlijk kennismaken met de ondernemers, en hun bedrijven. Het programma voor onderwijsprofessionals bood specifiek ruimte voor een Goed Gesprek over de rol van het onderwijs in de transitie. Deze mogelijkheid om met collega’s in gesprek te gaan over duurzaamheid en circulariteit werd door onderwijsprofessionals uit alle onderwijslagen benut.
In samenwerking met Stichting Natuur en Milieu is een programmaaanbod voor scholen en jongeren ontwikkeld waarmee jongeren kennis kunnen maken met lokale ondernemers en onder begeleiding van een vakspecialist zelf aan de slag kunnen. Toekomst Textiel bood een platform om dit aanbod onder de aandacht te brengen; Het aanbod blijft ook na afloop van Toekomst Textiel op aanvraag beschikbaar. Bekijk hier een overzicht van het aanbod.
Dankwoord
Fibershed bedankt alle ondernemers, partners en bezoekers van het programma Toekomst Textiel 2025.
Het volledige programma en deelnemende ondernemers betrokken bij Toekomst Textiel 2025 is te zien op deze pagina.
Toekomst Textiel is mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van Provincie Overijssel, Triodos Foundation en in-kind bijdragen van ondernemers, partners en vrijwilligers verbonden aan het Fibershed NL Netwerk.
